Kritische frequentie.

Invloed van de zon op de ionosfeer.
We kunnen heel simpel beginnen met de invloed van de zon op de ionosfeer, door een verschil te maken dus dag en nacht.
Overdag schijnt de zon. Hierdoor komt een grote hoeveelheid synchrotron straling in de ionosfeer terecht, en zal de ionisatie hoog zijn.
De elektronendichtheid neemt toe, waardoor de frequentie van de ionosfeer hoog is. De frequentie kan op het hoogtepunt van de zonneactiviteit wel 30 MHz zijn.
s Nachts echter schijnt de zon niet. Hierdoor zal de er geen straling vanaf de zon komen, en dus zal de elektronendichtheid zakken, waardoor de frequentie terug kan lopen tot soms wel 10 MHz.
Hierdoor zien we dat een aantal lagen van de ionosfeer volledig oplost nachts.

Een tweede manier waarop de zon invloed heeft op de elektronendichtheid is door middel van het fenomeen zonnevlammen.
Hierbij "spuwt" de zon als het ware een grote golf synchrotron straling uit, waarvan een deel in de ionosfeer komt. De ionosferische frequentie zal hierdoor omhoog schieten en kan een voor een bepaalde tijd (kan minuten zijn, kan uren zijn) de communicatie vanaf de aarde stilleggen, zowel naar en van de ruimte als naar en van de aarde.

Maximum Usable Frequency [MUF].
In de radio-uitzending maximale bruikbare frequentie ( MUF ) is de hoogste radiofrequentie die kan worden gebruikt voor de verzending tussen twee punten via reflectie van de ionosfeer op een bepaald tijdstip ,onafhankelijk van het zendvermogen.
Dit gegeven is bijzonder nuttig met betrekking tot kortegolf uitzendingen .

In korte golf radio communicatie:
Een belangrijke functie van de lange afstand propagatie waarbij de radiogolven weerkaatsen op de geïoniseerde lagen van de atmosfeer.
Zo kunnen radiogolven achter de horizon , om de bocht van de aarde komen. Maar de brekingsindex van de ionosfeer neemt af met toenemende frequentie , zodat er een bovengrens voor de frequentie kan worden gebruikt .
Radiogolven boven deze frequentie worden niet gereflecteerd door de ionosfeer.
De MUF is mede afhankelijk van het aantal zonnevlekken, hoe meer zonnevlekken, hoe hoger de MUF.

De kritische frequentie
is de hoogste frequentie die wordt gereflecteerd als het signaal loodrecht naar boven wordt gestuurd.
Als het signaal niet loodrecht naar boven wordt gestuurd wordt de frequentie hoger, dit is dan de muf.

Rond de kritische frequentie zal het gereflecteerde signaal niet ver van zender ontvangen worden.
Op een frequentie rond de muf zal het signaal juist het verst komen.
Voor DX is het dus zaak om zo dicht mogelijk bij de muf verbindingen te maken.

• Kritieke frequentie
De kritieke frequentie is de hoogste frequentie die terug naar de aarde wordt gereflecteerd wanneer deze recht (hoek 90°) op de ionosfeer wordt gericht.
Naarmate de invalshoek afneemt, neemt de gereflecteerde frequentie echter toe.

De MUF
is de hoogste frequentie die nog gereflecteerd wordt door geïoniseerde lagen in de atmosfeer.
De muf varieert, soms is deze zo laag dat frequenties van 10 MHz en hoger niet eens gereflecteerd worden.
In sommige omstandigheden, als de E-laag voldoende is geïoniseerd, ligt de muf boven de 150 MHz.
Doorgaans ligt de muf tussen de 15 en 20 MHz.
In de zomermaanden ligt de muf gemiddeld hoger, zo ook rond de periode dat de activiteit op zon op een maximum is. (In een cyclus van 11 jaar).
De 10 meter gaat open als de muf boven de 28 MHz komt.
Als eerste gaat het gedeelte open voor digitale modes omdat deze op de laagste frequenties in de band zitten.
Het kan zijn dat de muf op 28,15 MHz ligt, in digitale modes is het dan allemaal goed te doen, maar voor phone is de band dicht.

• MUF
MUF (Maximum Usable Frequency) = Maximale Bruikbare Frequentie)
Het is duidelijk dat de MUF een pad afhankelijke waarde is.
Als vuistregel is de MUF ongeveer 3 keer de kritische frequentie

De Skip Distance
is alleen van belang voor frequenties boven de kritische frequentie en onder de MUF, onder de kritische frequentie worden ze namelijk altijd gereflecteerd, boven de MUF nooit.
De skip distance is de afstand die via een reflectie wordt overbrugd.

De kritische frequentie
is de hoogste frequentie die wordt gereflecteerd als het signaal loodrecht naar boven wordt gestuurd.

Maximaal bruikbare frequentie
Als het signaal niet loodrecht naar boven wordt gestuurd wordt de frequentie hoger, dit is dan de MUF.

Rond de kritische frequentie zal het gereflecteerde signaal niet ver van zender ontvangen worden.
Op een frequentie rond de muf zal het signaal juist het verst komen.
Voor DX is het dus zaak om zo dicht mogelijk bij de muf verbindingen te maken..
Als vuistregel geldt dat de MUF ongeveer 3 keer de kritische frequentie is.