2.33 Faseverschuivingen in spoel
Het naijlen van de stroom op de spanning in een spoel uitgezet in een vector, de stroom i komt pas 90 graden na de spanning.
We zagen bij een condensator dat er eerst een stroom gaat lopen en dan de spanning opgebouwd wordt, de spanning ijlt na op de stroom.
Bij een spoel is dit net andersom.
Bij een spoel is er eerst de spanning en daarna gaat de stroom pas lopen.
De spanning ijlt bij een spoel voor op de stroom.
Het faseverschil is ook net zoals bij de condensator 90 graden.
In hoofdstuk 1.6, sinusvormige signalen, heb je al meer kunnen lezen over faseverschuivingen.
Hier ging het meer om sinussen van één grootheid.
Bij een condensator en een spoel is er een faseverschil tussen de stroom en spanning.
Hierboven is de rode lijn de stroom en de blauwe lijn de spanning.
Op tijdstip 0 is de spanning meteen al 2, terwijl de stroom pas na 90 graden 1 is.
Hierboven zien we het verband tussen stroom en spanning bij een condensator en bij een spoel.
De blauwe lijn is de spanning
We zien aan het begin als de spanning 0 is, de groene lijn al op 1 staat.
Dit betekent dat er eerst de stroom is en dan pas de spanning er 90 graden later achteraan komt huppelen, de spanning ijlt na.
Bij de spanning nul zien we dat de rode lijn in het dal zit, er is in aanvang geen stroom,
we zien dat de rode stroom pas 90 graden na de spanning op de top is, de stroom ijlt na in een spoel.

In bovenstaande grafiek valt nog iets op.
De groene en de rode lijn zijn precies elkaars tegenovergestelde,
de stromen staan met elkaar in tegenfase.
De stroom door een spoel staat in tegenfase met een stroom door een condensator.
Van deze eigenschap maken wij dankbaar gebruik bij het bouwen van filters.
Omdat de reactantie frequentie-afhankelijk is, is het te berekenen wanneer de stromen in een netwerkje van spoelen en condensatoren precies even groot zijn en elkaar opheffen.
Dit is even heel eenvoudig uitgelegd.
In de N-cursus heb je al wat gehad over filters en later in deze cursus gaan we er nog verder op in.
Hierboven zie je de vectorweergaven van de bovenstaande grafiek.
Je ziet dat bij een condensator, dat als de stroom door het nulpunt gaat de spanning 90 graden naar beneden wijst, deze is dan negatief.
Bij de spoel zie je het tegenovergestelde.
De onderstaande vector is het verschil tussen de stroom in een condensator en een spoel, ze wijzen precies in elkaar tegengestelde richting, de hoek is 180 graden en de stromen heffen elkaar op.